PLOS
Status: Deel 2 start september 2022
De studie PAINT-PLOS (Plannen op School) onderzoekt de effectiviteit van een programma om middelbare scholieren met planningsproblemen te ondersteunen. Veel leerlingen in het voortgezet onderwijs ervaren problemen met het plannen van hun huiswerk. Deze planningsproblemen kunnen leiden tot stress, piekeren, lagere cijfers, schoolverstoring of zelfs schooluitval. In Nederland is er geen bewezen effectieve methode om leerlingen hierbij te ondersteunen en het beleid omtrent planningsproblemen verschilt hierdoor sterk tussen scholen. Om die reden is het programma Plannen Op School (PLOS) ontwikkeld.
Veel leerlingen in het voortgezet onderwijs ervaren problemen met het plannen van hun huiswerk. Deze planningsproblemen kunnen leiden tot stress, piekeren, lagere cijfers, schoolverstoring of zelfs schooluitval. In Nederland is er geen bewezen effectieve methode om leerlingen hierbij te ondersteunen en het beleid omtrent planningsproblemen verschilt hierdoor sterk tussen scholen. Om die reden is het programma Plannen Op School (PLOS) ontwikkeld.
PLOS bestaat uit twee onderdelen:
1) ‘PLOS-basis’ is een preventief programma dat kan worden aangeboden aan alle leerlingen in de brugklas tijdens de mentorlessen om een goede basis aan te leren in planningsvaardigheden.
2) ‘PLOS-extra’ is een individueel programma voor jongeren die onvoldoende baat hebben gehad bij PLOS-basis. Op heb moment voeren wij een grote gerandomiseerde gecontroleerde studie uit om de effectiviteit van PLOS op leerlingen in het eerste jaar van de middelbare school te onderzoeken. Het doel van dit project is om een effectief programma te ontwikkelen voor scholen en de kansen van jongeren met planningsproblemen binnen het reguliere voortgezet onderwijs te vergroten.
Ons doel
Veel leerlingen binnen het voortgezet onderwijs (VO) ervaren problemen met het plannen en organiseren van hun huiswerk en schooltaken: ze vergeten welk huiswerk ze moeten maken, ze vinden het moeilijk om te beginnen met het huiswerk, ze krijgen het niet af, ze vergeten materialen mee naar school te nemen of ze hebben moeite vooruit te plannen voor een grote opdracht of toets. Deze planningsproblemen kunnen leiden tot stress, ruzie met hun ouders, verstoring van de les, piekeren, lage cijfers, doublures, of zelfs schooluitval.
Wij, onderzoekers van Accare, de Universiteit van Amsterdam en de KU Leuven, hebben een programma ontwikkeld dat gericht is op het versterken van planningsvaardigheden bij jongeren: Plannen Op School (PLOS). Het programma kan op school worden aangeboden en is ontwikkeld in samenwerking met docenten, trajectbegeleiders, consulenten van een samenwerkingsverband en internationale experts.
In september 2021 is een grootschalig onderzoek gestart naar de effectiviteit van PLOS. 17 scholen doen daar aan mee. In september 2022 zullen wij het onderzoek herhalen met een aantal nieuwe scholen.
Opbouw Plos
PLOS is zo opgezet dat het aan het begin van het schooljaar kan worden aangeboden aan de brugklassen van elk niveau binnen een school. Het bestaat uit twee onderdelen: PLOS-basis bestaat uit 6 mentorlessen (+-40 minuten) voor de hele brugklas en PLOS-extra bestaat uit 6 individuele bijeenkomsten (+-40 minuten) bij een trajectbegeleider of zorgondersteuner voor leerlingen die onvoldoende baat hebben bij de mentorlessen van PLOS-basis. PLOS is goed te combineren met reeds bestaande programma’s binnen uw school/scholen (zoals bijvoorbeeld magister of al aanwezige planmethodes).
PLOS- basis: Het programma in de mentorlessen
In het mentorprogramma worden diverse vaardigheden behandeld zoals het motiveren van jezelf, organisatie van materialen, het gebruiken van een weekschema en een takenlijst, een grote taak in kleine stappen verdelen en prioriteiten stellen. Tijdens elke les wordt er een nieuw onderwerp behandeld en worden er klassikaal oefeningen gedaan. De leerlingen krijgen na elke les huiswerk op om thuis te oefenen met de geleerde planningsvaardigheden. Het programma wordt door de mentor uitgevoerd.
Zodra de mentorlessen (Plos- basis) zijn afgerond, wordt met behulp van een vragenlijst bepaald welke leerlingen onvoldoende baat hebben gehad aan de ondersteuning in de mentorlessen. De leerlingen die op basis van deze vragenlijst duidelijk moeilijkheden hebben met het plannen en organiseren van hun schoolwerk zullen individuele extra ondersteuning krijgen in PLOS-extra.
PLOS-extra: De individuele, extra ondersteuning van de zorgondersteuner
Tijdens PLOS-extra krijgen leerlingen die onvoldoende baat hebben gehad bij het mentorprogramma PLOS-basis, planningsvaardigheden aangeleerd in individuele extra ondersteuning. PLOS-extra is een modulair programma: in de eerste bijeenkomst worden de planningsproblemen in kaart gebracht en doelen gesteld en vanaf de tweede bijeenkomst worden bijpassende modules uitgevoerd. Het resultaat van de uitgevoerde modules is een plan om de doelen te behalen. PLOS-extra heeft een basis in motiverende gespreksvoering, om ervoor te zorgen dat de motivatie voor het aanleren van nieuwe vaardigheden bij de leerling optimaal is. PLOS-extra vindt plaats tijdens of na schooltijd en wordt uitgevoerd door de zorgondersteuners van de school (bv. intern begeleiders, trajectbegeleiders, orthopedagogen).
Het effectiviteitsonderzoek
Het tweede deel van effectiviteitsonderzoek start in september 2022. Alle deelnemende scholen zullen in september 2022 starten met het programma in de mentorlessen. Vervolgens zullen de scholen worden verdeeld in twee groepen:
1) scholen die in januari 2023 starten met PLOS-extra, voor de geselecteerde leerlingen.
2) scholen die in januari 2023 de reguliere ondersteuning van hun school aan blijft bieden (deze scholen kunnen in september 2023 ook PLOS-extra kunnen aanbieden).
Op alle deelnemende scholen worden op meerdere momenten metingen uitgevoerd. Tijdens deze metingen zullen wij ouders en leerlingen vragen vragenlijsten in te vullen over de planningsvaardigheden, huiswerkproblemen en het gedrag van de leerling. Deze vragenlijsten krijgen de ouders per mail toegestuurd, om via beveiligd internet in te vullen. De leerlingen zullen de vragenlijsten in de klas invullen. Dit zal ongeveer 10-20 minuten duren. De desbetreffende mentor vragen wij de korte checklist over de leerlingen in te vullen. Daarnaast zullen de cijfers van de deelnemende leerlingen worden opgevraagd. De metingen zullen plaatsvinden op de volgende momenten:
- In oktober 2022 (bij aanvang van het onderzoek)
- In december 2022
- In mei/juni 2023
- In november/december 2023 , om te kijken wat de lange termijn effecten zijn van PLOS .
Wat levert deelname aan het effectiviteitsonderzoek op voor uw school?
- Een mooi en goed onderzocht programma om alle leerlingen te leren plannen binnen de mentorlessen.
- Een mooi en goed onderzocht programma om leerlingen met planningsproblemen te ondersteunen.
- Een gratis training in PLOS-basis en PLOS-extra voor mentoren en zorgondersteuners van uw school.
- Gratis werkboeken, handleidingen en lesondersteunende PowerPoint presentaties
- De deelnemende scholen kunnen in september 2022 starten met PLOS-basis voor in de mentorlessen.
- De deelnemende scholen kunnen in september 2022 of september 2023 starten met PLOS-extra voor de individuele ondersteuning.
Wat vragen wij van uw school tijdens uw deelname aan het effectiviteitsonderzoek?
- Uw school hoort in welke groep de school terecht komt, om te weten of u ook PLOS-extra kunt aanbieden in januari van schooljaar 2022-2023.
- De bij het onderzoek betrokken mentoren en zorgondersteuners vragen wij mee te helpen in het faciliteren van de logistiek omtrent het onderzoek.
- De communicatie van het onderzoeksteam naar de ouders van de leerlingen door middel van informatiebrieven en toestemmingsformulieren. Ouders en leerlingen kunnen vervolgens digitaal toestemming geven voor hun deelname aan het onderzoek.
- Het faciliteren van de vier metingen (wij zorgen voor het materiaal).
- PLOS-basis wordt door mentoren aangeboden binnen de mentorklassen van de brugklassen
- PLOS-extra wordt door de zorgondersteuners aangeboden aan de leerlingen die uit de vragenlijst naar voren komen.
Wanneer en hoe kan ik laten weten of mijn school wil meedoen aan het onderzoek?
Indien u en uw school willen deelnemen aan het effectiviteitsonderzoek in september 2021, kunt u dit laten weten aan de coördinator van het onderzoek: Kim Wolters (k.wolters@accare.nl).
Indien u vragen heeft, voelt u zich vrij om contact op te nemen met Kim Wolters (k.wolters@accare.nl).
Andere projecten
PAINT-T
Bij Paint-T werd door middel van een microtrial de effectiviteit van de onderdelen van leerkrachttraining onderzocht en zal in de vervolgstudie Paint T trial de effectiviteit van een gecombineerde leerkrachttraining worden onderzocht.
PAINT-IPDMA
Bij PAINT-IPDMA wordt een individual participant data meta-analyse gedaan over psychosociale behandelingen voor kinderen en adolescenten met ADHD. In de vervolg IPDMA studie worden de psychosociale behandelingen voor kinderen en adolescenten met gedragsproblemen onderzocht.
PAINT-Move
Het doel van PAINT-move is onderzoeken of het kinderen met ADHD helpt om te bewegen in de klas tijdens het werken. Hiervoor gebruiken de kinderen zes weken een fietsje onder hun tafel.
PAINT-C
Het PAINT-C onderzoek brengt de zorg voor kinderen met ADHD en/of druk gedrag in Nederland in kaart bij gemeentes, CJG’s/wijkteams en scholen en onderzoekt wat voorspellers zijn van behandelkeuzes bij ADHD.
PLOS
De studie PLOS (Plannen op School) onderzoekt de effectiviteit van een programma om middelbare scholieren met planningsproblemen te ondersteunen. PLOS bestaat uit twee onderdelen PLOS-basis en PLOS-extra.
PAINT-P
Bij PAINT-P werd de effectiviteit van de onderdelen van oudertraining voor ADHD onderzocht en en wordt in de vervolgstudies PAINT-POH, PAINT-GZ, PAINT-Pc en PAINT-Wijkteam de effectiviteit van een gecombineerde oudertraining in verschillende settings onderzocht