Paint-GGZ

Status: Inclusie loopt

Oudertraining is een bewezen effectieve behandeling voor het verminderen van gedragsproblemen bij kinderen. Onder gedragsproblemen verstaan we bijvoorbeeld druk/impulsief gedrag, driftbuien, ongehoorzaamheid, moeite met opletten of agressief gedrag. In een oudertraining leren ouders vaardigheden die goed kunnen helpen om deze problemen te verminderen.

Oudertraining is in Nederland een belangrijk onderdeel van de reguliere gezondheidszorg. Door oudertrainingen goed te onderzoeken, willen we deze steeds beter maken. De meeste oudertrainingen duren vrij lang (gemiddeld 12 sessies) en zijn niet afgestemd op de specifieke hulpvraag van ouders en kinderen. Om ouders van kinderen met (kenmerken van) gedragsproblemen sneller en beter te kunnen helpen, willen we daarom onderzoeken of oudertraining korter en meer geïndividualiseerd kan.

Ons doel

In dit onderzoek bieden we ouders een korte stoomcursus aan waarin ze een aantal opvoedingstechnieken leren die ze kunnen gebruiken om het gedrag van hun kind te beïnvloeden. Met dit onderzoek willen we nagaan of een kortdurende oudertraining op de korte en lange termijn effectiever is in het verminderen van gedragsproblemen dan de reguliere zorg. Hiervoor meten we niet alleen het gedrag van kinderen, maar bijvoorbeeld ook de houding ten aanzien van de gedragsproblemen en het stressniveau van ouders. Daarnaast willen we de kosten (zoals het volgen van therapie en het gebruik van medicatie) en opbrengsten (zoals een vermindering van gedragsproblemen) van de oudertraining vergelijken met die van de reguliere zorg, om een beeld te krijgen van de zogenaamde ‘kosteneffectiviteit’ van de kortdurende oudertraining.

Opbouw van de studie

Om deze vragen te beantwoorden, vergelijken we in dit onderzoek twee groepen met elkaar. De ene groep ouders krijgt de kortdurende oudertraining en daarna, indien nodig, reguliere zorg. De andere groep ouders krijgt alleen de reguliere zorg aangeboden voor de gedragsproblemen van hun kinderen. Ouders die meedoen aan het onderzoek worden willekeurig aan een van de groepen toegewezen.

De kortdurende oudertraining bestaat uit drie bijeenkomsten die kort (ongeveer één of twee weken) na elkaar plaatsvinden. De eerste twee bijeenkomsten duren ieder twee uur en de derde bijeenkomst duurt één uur. Na de kortdurende oudertraining kunnen ouders boostersessies krijgen om eventuele terugval te voorkomen of op te vangen, en/of gebruik maken van de reguliere zorg.

De reguliere zorg bestaat uit alle zorg die behandelaren ouders en kinderen met gedragsproblemen normaal gesproken zouden aanbieden. Denk bijvoorbeeld aan psycho-educatie, cognitieve gedragstherapie, langere oudertraining of medicatie.

Wat levert deelname op voor de ouders?

Ouders die meedoen aan het onderzoek krijgen (afhankelijk van de toewijzing) een kortdurende, geïndividualiseerde oudertraining aangeboden waarin ze verschillende technieken leren om gedragsproblemen van hun kind te verminderen. Deze training kost ouders (veel) minder tijd dan een gewone oudertraining. Bovendien wordt de kortdurende oudertraining gegeven door goed geschoolde behandelaren met veel ervaring met (ouders van) kinderen met gedragsproblemen.

Daarnaast helpt meedoen aan dit onderzoek andere ouders en kinderen met gedragsproblemen. Door het onderzoek leren we namelijk hoe we oudertrainingen kunnen verbeteren, wat in de toekomst andere ouders en kinderen kan helpen.

Wat vragen wij van de ouders?

We vragen ouders die meedoen om over de periode van ruim één jaar vier keer vragenlijsten in te vullen: aan het begin/een week voor de oudertraining (T0), ongeveer 8 weken later/een week na de oudertraining (T1), zes maanden na T1 (T2) en twaalf maanden na T1 (T3). Ook vragen we ouders om drie keer geluidsopnames te maken (tijdens T0, T1 en T3). Deze vragenlijsten en geluidsopnames helpen ons om het gedrag van kinderen goed te kunnen volgen.

De vragenlijsten worden grotendeels ook in de reguliere zorg (dus ook buiten dit onderzoek) gebruikt. De geluidsopnames maken ouders thuis tijdens de maaltijden, aangezien dit vaak momenten zijn waarop kinderen verschillende gedragsproblemen laten zien. We gaan uiteraard veilig en vertrouwelijk met deze opnames om.

Daarnaast worden ouders tijdens de vier meetmomenten steeds vijf dagen achter elkaar kort (max. drie minuten) gebeld om te vragen welke gedragsproblemen die dag zijn voorgekomen. Door middel van deze dagelijkse telefoontjes kunnen we goed in kaart brengen hoe het met kinderen gaat en of de kortdurende oudertraining helpt.

Informatie voor ouders

Zowel de kortdurende oudertraining als de reguliere zorg wordt aangeboden door behandelaren in de Jeugd GGZ. Inclusie in de studie loopt van oktober 2022 tot en met december 2024. Ouders van kinderen met gedragsproblemen die “nieuw” de GGZ binnenkomen en in aanmerking komen voor de studie, worden door behandelaren geïnformeerd voor deelname. Buiten de studie kunnen ouders de kortdurende oudertraining niet krijgen. Ouders die mee willen doen geven toestemming en worden na de eerste meeting (T0) door de onderzoekers toegewezen aan de kortdurende oudertraining of de reguliere zorg. Ook alle metingen worden door de onderzoekers gedaan.

Behandelaren die meedoen aan deze studie worden voorafgaand getraind om de kortdurende oudertraining te geven en krijgen tijdens de studie supervisie/intervisie.

De oudertraining wordt gegeven door goed geschoolde behandelaren met veel ervaring met (ouders van) kinderen met gedragsproblemen. Deze behandelaren zijn speciaal voor dit onderzoek getraind in het geven van de kortdurende oudertraining en krijgen tijden de studie supervisie/intervisie.

Vragen of interesse om mee te doen?

Indien u vragen heeft, voelt u zich vrij om contact op te nemen met Roos van Doornik, r.van.doornik@accare.nl

De onderzoekers:

Prof. dr. Barbara van den Hoofdakker
Accare Child Study Center

Prof. dr. Saskia van der Oord
KU Leuven

Dr. Tycho Dekkers
Accare Child Study Center; Universiteit van Amsterdam

Roos van Doornik
Accare Child Study Center

Andere Projecten